چه کنیم در زندگی نگرانی وجود نداشته باشد؟

 برای رفع نگرانی و تحصیل آرامش، اسلام راهکارهایی را پیشنهاد کرده است که مهم ترین آن ها عبارتند از:
1ـ تقویت ایمان: بسیاری از نگرانی ها مانند ترس از گذشته، خوف از آینده، احساس پوچی و ترس از مرگ و غیره ریشه در ضعف ایمان دارد. خداوند راه رسیدن به امنیت و آسایش را ایمان به خدا معرفی کرده است: «کسانی که به خدا ایمان آورده و ایمان خود را به ظلم نیالوده اند، دارای ایمنی و مصونیت اند و آن ها هدایت یافتگان واقعی هستند».(1)
از طرفی قرآن مجید، زندگی توأم با اضطراب و رنج را نتیجه بی ایمانی و نداشتن پناهگاه معنوی می داند و می فرماید: «هر کس از یاد خدا غفلت ورزد و اعراض کند، زندگی او تنگ و تاریک خواهد بود».(۲)

ایمان به خدا به تمام پریشانی هایی که بر اثر دل باختگی در برابر تعلقات مادی پدید می آید، پایان می دهد.
2ـ ثبات و آرامش خانواده: یکی از راه های تأمین سلامت روانی و آرامش روحی فرزندان،‌ ثبات و ‌آرامش روحی فرزندان، ثبات و آرامش خانواده است.
3ـ آمادگی روحی: معمولاً حوادث ناگوار و غیره منتظره تأثیر زیادی در دوران آدمی می گذارد.
در صورتی که اگر حادثه ای مترقب باشد،‌ نگرانی کاهش می یابد. توجه به این اصل که ناکامی ها با زندگی انسان از آغاز عجین شده و دنیا پیوسته فراز و نشیب دارد،‌ انسان را برای تحمل شداید، شجاع می کند و در برابر حوادث سخت، صبور و مقاوم می سازد و به او آرامش خاطر می بخشد. امام علی(ع) می فرماید: «دنیا سرایی است که بلا و مصیبت آن را احاطه نموده و به مکر و فریب شناخته شده است. حالاتش ناپایدار است و کسانی که در این منزلگاه فرود می آیند، از آفاتش به سلامت نخواهند ماند».(۳)
4ـ صبر: یکی از عوامل آرام بخش،‌ استفاده از نیروی بزرگ صبر در برابر مشکلات زندگی است.
امام علی(ع) می فرماید: «ضربات خرد کننده نگرانی را با صبر و تحمل در هم شکن. خویشتن را به صبر عادت ده که خصلت نیکویی است و نگرانی و ترس و حوادث دنیا را به وسیلة آن بر خود هموار ساز»(۴)
5ـ تغافل: یکی از اصول اخلاقی که نقش بسزایی در آرامش روان و رفع اضطراب دارد، تغافل است. تغافل به معنای نادیده گرفتن بعضی از امور ناچیز و بی ارزش است که چه بسا اعتنای به آن ها منشأ مشکلات روحی می شود. روان شناسان به این اصل توجه کرده و از آن به عنوان واپس زدگی یاد نموده اند. دیل کارنگی می گوید: «ما صاحب آن خُلق سلیم و روح ملکوتی نیستیم که بتوانیم دشمن خود را دوست بداریم، ولی برای خاطر سلامت و خوشی خود باید آن ها را ببخشیم و فراموششان کنیم. کنفوسیوس می گوید: «اگر کسی بدی بکند یا مال شما را برباید، اهمیتی ندارد، بلکه فراموش نکردن و دائماً به خاطر آوردن آن است که شما را ناراحت می کند».(۵)
اسلام چهارده قرن پیش به این اصل مهم توجه داشته و بر آن تأکید ورزیده است. امام‌صادق(ع) می فرماید:‌ «صلاح زندگی و آمیزش با مردم محتوای پیمانه پُری است که دو سوّمش فهم و یک سوّمش تغافل است».(۶)
6ـ نسبت سنجی: از جمله اموری که در تسکین نگرانی مؤثر است، توجه به افراد زیر دست و مصیبت دیده می باشد. امام صادق(ع) می فرماید: «همواره به فروتر از خود نظر کن تا قدر نعمت‌های الهی را بدانی و شکر گزار او باشی و شایستة افزایش نعمت گردی و به عطایش قرار و آرام یابی».(۷)
7ـ واقع بینی: در یک بررسی از علل نگرانی ها گفته شده است: چهل درصد مصیبت هایی است که هرگز پیش نخواهد آمد؛ سی درصد مربوط به غم های گذشته و آینده است که غمگساری همة جهانیان تغییری در آن ها نخواهد داد؛ دوازده درصد هراس بی اساس برای از دست دادن سلامتی است؛ ده درصد موضوع‌های جزئی و بی‌اهمیت است و هشت درصد ممکن است واقعاً مایة تشویش و اضطراب باشد. پس از آن چه ما معمولاً بیش از همه می ترسیم، در واقع به ندرت پیش خواهد آمد.(۸)
سعدیا ، دی رفت و فردا هم چنان معلوم نیست در میان این و آن فرصت شمار امروز را
برای غلبه بر نگرانی باید درهای دیروز و فردا را به روی خویش ببندیم و به وظیفة امروز بیندیشیم و تدبیر را جانشین بیم از آینده کنیم.

پی نوشت ها :

.(1) انعام (6) آیة‌82.
(۲) طه (20) آیة 125.
(۳) تفسیر نمونه، ج 23، ص 368.
(۴) وسائل الشیعه، ج 11، ص 208.
(۵) دیل کارنگی، آیین زندگی، ترجمه جهانگیر افخمی، ص 131.
(۶) بحارالانوار، ج 71، ص 167.
(۷) بحارالانوار، ج 75، ص 367.
(۸) سید مجتبی موسوی لاری، رسالت اخلاق در تکامل انسان، ص 161 – 160.
نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد